İstanbul Vakıf Üniversiteleri İngilizce İşletme Program Ücretleri

25 Temmuz 2022 (revize 2 Ağustos 2022)

Bu konudaki ilk yazıyı 2 Ocak 2021’de yayınlamıştım. Geçtiğimiz 6 ay içindeki enflasyon verileri ve yeni açıklanan vakıf üniversitesi ücretleri ikinci bir yazıyı gerekli kıldı.

İlk yazımın konusu son 12 yılda İstanbul’daki vakıf üniversitelerin İngilizce İşletme %50 indirimli program ücretlerine ne kadar zam yaptığı idi. Bu yazıyı okuyanların ilk önce o ilk yazıya bir göz atmasını öneriyorum. Sonuçları şöyle özetleyebilirim.

· 2011–2021 döneminde çalışmada yer alan 28 üniversitenin yapmış olduğu yıllık ortalama zam oranlarını ortalaması %11,4 olmuş. Günümüzün zamları ile kıyaslanınca pek az görünüyor.

· En yüksek yıllık ortalama zammı yapan okullar yılda ortalama %15 ve üzeri ile Sabancı, Koç ve Kadir Has olmuşlar. En düşük yıllık ortalama zammı yapanlar ise yılda ortalama %8’in altında kalan Yeni Yüzyıl, Esenyurt ve Doğuş olmuş.

· Yıllık zam oranlarının bazı okullar için oldukça birbirine yakınken bazıları için oldukça iniş çıkışlı. Standart sapmaları %20’nin üzerinde olan okullar sırasıyla Nişantaşı, İstinye ve Beykoz, %10’un üzerinde olanlar ise Okan, Gelişim ve Haliç.

· En az altı yıllık veriye sahip okullar arasında standart sapması en düşük olanlar (yani yıldan yıla zam oranları en az değişkenlik gösterenler) ise Aydın, MEF, Işık, Yeditepe, Maltepe ve Bilgi. Tümünün standart sapması %5’in altında.

· Ücret tablosunun en tepesindeki iki okul 12 yıl içinde en yüksek zamları yapmış iken, en altlarındakiler de en düşük zamları yapmış — yani ücret makası gitgide açılmış. Koç ve Sabancı’nın 12 yıl içindeki zam ortalamaları %15’in üzerinde iken, ücretleri zaten oldukça düşük olan tam 10 üniversite ortalama %10’un altında zam yapmışlar.

· Eğer İstanbul vakıf üniversiteleri işletme bölümlerini 4 farklı ücret kategorisine bölecek olsaydık, en pahalı kategoride sadece iki okul yer alırdı (Koç ve Sabancı). Ortalama üzeri pahalı okullar kategorisinde ise Özyeğin, Kadir Has, Bilgi, Bahçeşehir, Okan beşlisi olurdu. Ortalama civarı okullar MEF, Işık, Yeditepe, Kültür, Altınbaş, Kent, Maltepe olurken, diğer okullar ise en düşük ücretli okullar kategorisinde bulunurdu.

· Ücretleri öğrenci başı harcamalar ve öğrenci memnuniyeti verileri ile değerlendirmek gerek. Örneğin ortalama civarı ücrete sahip okullar arasında olan MEF’in öğrenci memnuniyeti en pahalı 3 okulun öğrenci memnuniyeti ile aynı seviyede (A+)!

· Dikkatlice bakıldığında, tabloda pazarlama veya strateji dersleri için çok güzel örnekler bulunuyor. Belirli bir strateji çerçevesinde zam yapan okullar, piyasadan aldıkları sinyallere göre zam yapan okullar, YÖK’ün kısıtlamalarını yaratıcı ücret/burs politikaları ile aşmaya çalışan okullar, birbirlerini takip eden okullar gibi kitaplarda okutulan fiyat belirleme teorilerin ilginç uygulamaları var. İlk yazımı tüm işletme öğrencilerine bir vaka analizi olarak öneriyorum.

İlk yazımı şöyle bir tahmin ile bitirmiştim: Ücretleri yüksek olan okullar düşük olanlardan daha yüksek zamlar yapacaklar. Zam miktarı ne olursa olsun öğrenciler itiraz edecek ama üniversite çalışanları da fakirleşecek. Kötü ekonomi yönetimi ve yüksek enflasyon eğitime zarar vermeye devam edecek.

Gelelim 2022’de yapılan zamlara. Vakıf üniversiteleri genellikle Mayıs enflasyonunu gördükten sonra ücret kararı verirler. Resmi verilere göre Mayıs 2022 enflasyonu %73,5 oldu. Bu yıl üniversiteler zamlarını açıklamayı olabildiğince geciktirdiler. İlk defa olarak ücretler kılavuzda yayınlanmadı. Aşağıdaki tabloda yer alan verileri üniversitelerin sitelerinden çekmek zorunda kaldık. Tablodaki okullar 2021 %50 indirimli İngilizce İşletme program ücretlerine göre sıralandı. Ortalama zam %65. Ücretlere KDV dahil, fakat peşin indirimi, tercih bursu, kardeş indirimi gibi indirimler dahil değil.

Bu tabloda benim ilginç bulduğum noktalar:

· İlk yazıda tahmin ettiğim gibi en prestijli (puanları en yüksek olan) ve en pahalı olan 3 okul yüksek oranda zam yapmışlar.

· Doluluk sorunu yaşayan ve puanları düşük olan okulların önemli bir kısmı düşük oranlarda zam yapmışlar.

· Zam oranlarını %100’ün üzerinde olan 3 okul daha var: Haliç, Doğuş ve Beykent. Tahminim geçen yıl en düşük ücrete sahip olan (ve yeni bir kampüse gecen) Haliç bir düzeltme yapmış. Öte yandan Doğuş ve Beykent’in zam oranları bu kategorideki doluluk oranları ile uyuşmuyor.

· Düşük zamlar ile ücret sıralamasındaki konumu en fazla değişen (dolayısıyla da karşılaştırmalı fiyat avantajı kazanmış olan) üniversiteler Kent, Aydın, Ticaret, FSM, Arel ve Altınbaş.

· Geçen sene bu programa ücret ödeyen hiçbir öğrenci alamayan Kent bu senenin zam yapmayan tek üniversitesi oldu. Bakalım bu radikal adımın karşılığında program dolacak mı?

· Geçen sene en pahalı ile en ucuz üniversite ücretleri arasındaki çarpan 4,2 idi. Bu sene ücretler daha da ayrıştı ve bu çarpan 5,2 oldu.

· Ücret kategorilerindeki okullar da değişti.

- En pahalı ücret kategorisinde 3 okul var: Koç, Sabancı ve Özyeğin. Bu kategorideki okulların tümünün öğrenci memnuniyeti notu A+ veya A. Bu üç program da geçen sene %100 doldu.

- Ortalamanın üzerinde pahalı olan okullar kategorisinde (yani 60.000–80.000 aralığında) ise Kadir Has, Okan, Bilgi, Bahçeşehir ve Yeditepe bulunuyor. Bu kategoride öğrenci memnuniyeti notları Kadir Has ve Bilgi için B, Yeditepe için C, diğer ikisi için D. Geçen sene Kadir Has, Bilgi, Bahçeşehir ve Yeditepe %100 dolmuş iken Okan %31’de kalmış. Öğrenci memnuniyeti D olan Okan’ın %59 zam ile bu yıl en pahalı 5. program olduğunu düşünürsek, yüksek doluluğu sağlamak için ciddi bir ek indirim uygulaması gerekebilir. (Yüksek bir peşin indirimi yapan Yeditepe’de peşin ücret 48.600’e düşüyor.)

- Ortalama ücret kategorisinde (yani 48.000–54.000 aralığında) ise şu 5 okul var (pahalıdan ucuza): MEF, Işık, Beykent, Kültür, Doğuş. Bu üçüncü kategoride öğrenci memnuniyeti notları epey farklılık gösteriyor. MEF’in notu A+ iken, Bilgi B, Işık ve Kültür C, Beykent D, Doğuş ise FF almışlar.

- Diğer 14 üniversite ise 44,000’den daha düşük ücretler ile en son kategorideler. Bu kategoride dikkat çeken okullar gecen sene %100 doluluğa ulaşmış olan Haliç, Ticaret ve Medipol, ile memnuniyet anketinden B almayı basarmış olan Altınbaş, Beykoz ve FSM.

· Memnuniyet anketinde A+ ve A kategorisindeki 4 okulun ücretleri arasındaki farklılık dikkat çekici.

· A+ ve A alan üniversitelerin taban puanları arasında da önemli farklılıklar var. Örneğin 50.000 sıralamaya sahip bir öğrenci bazı programlara ancak ücretli kategoriden girebilirken başka bazı programlara %50 burslu kategoriden girip ödeyeceği ücreti beşte birine düşürebilir. Bu yıl adayların maliyetlere her yıldan daha fazla önem vereceğini düşünüyorum.

Bu programda doluluk geçen yıl %57’de kalmıştı. Bu yıl barajın kalkması ile doluluğun artması bekleniyordu. Fakat bazı okullarda gördüğümüz %70’ten yüksek ücret artışları, bu programda tam doluluğa ulaşmanın önünde bir engel olacaktır. Yaşayıp göreceğiz.